Menú

Miércoles 24 de junio 2020

Desayunamos arroz. Aquí en Xocén siguen bien tercos los habitantes. Hoy fue el día del santo Juan Bautista y muchos hicieron sus novenas a pesar de que se lo prohibieron. Mi cocina ya tiene avance, ya sólo faltan algunas maderas encima. En Xocén no hacen caso a nada. El lunes de esta semana anunciaron el foco rojo en Yucatán por más contagiados de Covid y aun así siguen haciendo de las suyas. Diario salen muchos niños a jugar en el parque y la cancha desde la mañana se ocupa por chavos jugando futbol. Hasta llegan unos de otros pueblitos a echar la reta con los chavos de Xocén. Así sólo empeoran las cosas, porque en vez de avanzar para que ya todo esto del Covid termine, lo agravan más. A mí lo que me desespera es la actitud tan negativa de la gente de Xocén.
Tik uk’aj arroz. Way kaj Xocen jach má uyaj t’anob le máako’obo’. Bejla’ake’ u k’iinil le yuum Juan Bautista, je’lo’ ya’ab máako’obe’ tu metaj u payal chí t’anob «novenas» kex alabti’ob ma’un beytaal u metaal. U chan kuchil u najil tu’ux kinin mak’ant janal, tun bin u meyjul chen ma’ ya’ab u cheil yok’ol ku binetkí. Way kaajé le máako’obo’ ma’un betko’ob ba’ax ku yalalti’ob. Lunesaké a’laabe’ de chak bin u bonolil kaaten. U tial u yéesa’al bixyanil e k’ojanil tu lakal Yucatán, ya’ab chaj u k’ojanil Covid-19 tu káaten. Kex beyo’ ba’ax u k’aj ti’ob. Te parque te’ k’iwikó sáansamal ku jok’ol paalálo’ob baxalí, tu kuchil le baxaló. Chen p’elú sáastalé yan xiipalo’ob ku baxal bolaobi’. Yan xan u yanal kajilo’ob ku talo’ob baxal way yéetel le Xocenilo’obe’. Ts’o’okolé beyo’ tun máas k’asko’ob bix yanil e k’ojanilá je’lo’ bey’ ma’un ts’o’kol e k’ojaniló, ku metko’ob u máas yajtal. Tene’ ku metko’ob in p’atal chen yéetel tukul, tumen ma’un ts’aik u yolobi’, k’as u tukulo’ob le máako’ob way kaj Xocené.

Más días