Menú

Miércoles 31 de marzo 2021

Hoy a las 10 a.m. habíamos quedado en ir a lavar los trastes y sólo mi hermanita fue a ayudarme. Nadie más vino. Estuvimos lavando los platos, mesas y banquillos. Terminamos después del medio día. Comimos del recalentado del caldo de pollo que quedó anoche y ya nos retiramos a nuestras casas. Hasta hoy yo me sigo sintiendo mal. Desde que sufrí del fallecimiento de mis tres bebés me quedé con ese mal, me da mucho dolor de cabeza y siento que no me hallo cuando me entero del fallecimiento de algún familiar. El haber tenido que sufrir una y otra vez cada fallecimiento me ha afectado mucho, pero ya después de unos días vuelvo a estar bien. Hoy pasaron a vocear que hay asamblea general en el centro bajo el palacio. Mi tía me contó que van a tratar los asuntos del comité de agua potable, porque como ella y mi tío lo ven ya lo van a entregar para que otra persona se encargue de ello. Dice mi tía que hasta se endeuda con estar pagando los recibos porque mucha gente no quiere pagar los 25 pesitos de su recibo de agua, y eso que el pago es cada dos meses. Este es el motivo de la reunión. Esta tarde salí un rato y llegué a ver cómo seguía mi mamá, que se puso mal el día del sepelio de mi abuela. Nosotros pensamos que eso sólo se debió a las noches de desvelo que pasó en casa de mi abuela. Y pues, gracias a Dios, mi mamita está bien.
Bejla’ake’ ichil lajun u p’éel u yorail tik a’alaj yan ik bin ik p’olant e na’ukulo’ob bonlaj tu najil in chiichó, ba’ale’ chen tun in wits’in yéetel ten biní mix mak u jéel, tik p’oáj platos, kísi che’, yéetel mayak’ che’ob. Ts’o’ok túun chumuk k’iin kaj ts’o’okí. Je’elo’ tik jantaj u yalab u k’inalil e kíwaj chak jolyajkó, je’elo’ kaj ts’o’oke kaj ka bino’on tik najil. Tak tu bejlaile tene’ laili jela’an in wuykinbale, letí e ka kim e óoxtul in paalalobó letí ka p’at bey u jelanil in wu’uykinbaló, jach ku k’inam in pool ku p’atal ma’in na’tik ba’ax in bete’ bey tun u ka yuchul ti’ ten chen in wu’uy yan wa ma’ax nats’an to’on ku kimiló. Lete’ bey ku yuchul ti’ ten uchik u babal yantal kimen ichilo’ono’, ba’ale’ chen ba’alú máan k’iine’ ku ka ch’enel ten. Bejla’ake’ máan a’albil ka bin jok’ok máako’ob much’tanbal tia’al tsikbal te’ k’iwikó. Chen u lak’ in tatatsile tu tsikbataj tene’ táan bin u much’kinsa’al máak yo’olal u kaxta’al u jel máak k’amik, tumen leti’ob u u lak’tsil in tatatsil ilkó la’ten túune’ u ya’alik tene’ tak u k’ubko’ob ka ch’abak ilbil u junil u tia’al u bo’otal ja’. Tumen bin beyo’ letie’ ku p’axkubal chen yo’olal lek u bo’otik tumen xan beyo’ yab kach máak ma’un bo’otik e ja’o, ts’o’okole’ chen 25 pesos ku bo’ota’al ti’ ka’ap’éel wínal, la’tene’ top bey u yikó la’tene’ yan u p’atik. Te’ xan okan k’iin ka jan jok’ene kaj k’uchen tu najil in na’tsil in wil bix p’atlil tumen beyo’ k’ojanchaj uchik u bin tu najil u na’tsil tu yorai yan u mukló, chen ik tukultike chen men ma’ wenek ichil ka’ap’éel k’iine’ la’tene’ jela’an u yu’ubkubaj. Jach yabkach uts ku betik in Yuum tsil, ka utslaj in na’atsil.

Más días