Menú

Viernes 16 de abril 2021

Esta mañana mi hermana me contó que personal de salud de Valladolid pasó en su casa para hacer la prueba del Covid-19 a todos los integrantes de su familia. Pero, según mi hermana, que no aplica para toda la población en general sino solamente para las personas con negocios, como las tiendas, taquerías, etc. En la prueba rápida del Covid-19 me dice que, gracias a Dios, todos salieron negativos al virus. Hoy un señor pasaba de casa en casa comprando monedas antiguas y también algunos muebles antiguos, pues, según decía, los necesitaba para su museo de antigüedades, en Peto. La piscina del vecino diarios se llena de muchas personas, pero más que nada de jóvenes que van a tomar ahí, ya que el vecino tiene hecha su piscina para que las personas vengan a bañarse, pero también vende la cerveza de manera clandestina. Aquí lo peligroso es cuando salen ya borrachos, pues unos que otros llegan con moto o auto y salen a toda velocidad y no están conscientes si manejan bien. Por ejemplo, uno chocó su auto en la barda de la vecina y obviamente no le importó si la tiró. Simplemente se fue y, mientras, si la vecina se queja con el comisario, el responsable será el señor que vende la cerveza. Hoy ha concluido una semana con las clases en línea.
Te’ jatskab k’iina’ in kiiké tu tsikbataj tene’ k’uch bin e ts’ak yajo’ob ku talo’ob tak te’ Zacío yo’osal bin u beta’al ti’ob u meyajil yo’osal u yilal wa mina’an bin u yik’lil e k’ojanil de Covid-19 tu k’i’ik’elo’obo’, ti’ tu lakal bin e kajakbalo’ob tu najiló meta’abo’. Je’elo’ u ya’aliké mix ti’ tu lakal naj kun máano’obi’, chen te’ najo’ob yan ba’alo’ob ku kóonolo’obo’, je’en bix túun e tienda’obo’ yéetel wa tu’ux ku koonol janal yéetel u lak’ un jel ba’alo’ob. Je’elo’ te’ tun e seblakil meyaj tux ila’ab u k’i’ik’elo’oba’, jach yab u yutsil ts’ab ti’ob tumen kichkelem yuumé, a’alab bin ti’obe’ laj utsbin jok’ik ti’ob, mixna’an bin e k’ojanil ti’obo’. Bejla’aké yan juntul máak táan u máan joltakil naj u tia’al u maan bin uchben tak’ino’ob yéetel wa ba’ax u jel uchben ba’alilo’ob tumen beyo’ k’abet bin u ts’aik tu najil de museo, uchben ba’alo’ob, te tun bin tak te kaj Peto u k’abaó. E tun xan te’ naj yan u piscina e máak kajakbal te’ way nats’ile maan tich’ ya’ab u taal máako’obi’, máas ya’ab u taal paalal winko’ob tia’al kaltalí tumen yan tux u mak’ant maj tux u yichkil máakí, tumen xan beyo’ yan e bá suts’ ku tasik u koon de takbenil xanó. Ba’ale’ u toopilé yan e máako’obo’ yéetel u kis buts’ob ku talo’ob wa ma’e yéetel xan u moto’ob ku talo’ob, je’elo’ yane chen jok’ok kala’ane’ chen mina’an u yichil u bino’ob, mix u yojlo’ob bix u bino’obi’. Je’en bix yan juntule tu kojubal te’ tu kootil e ch’up te’ way nats’ile, kala’an la’tene’ bin tu betaj ma’ tu tukultaj wa tu nikaj e kootó, ts’o’okole’ e beyo’ wa ka betak u t’áanile lete’ máak ku konik e suts’ó leti’ kun t’áanbil. Bejla’ake’ ts’o’ok tun u jan máan junp’éel p’iisi k’iin ka chunuk e xookó.

Más días